Puntenscrabble

Algemeen

• Er wordt gespeeld met de Nederlandse uitgave van SCRABBLE®.
• Elk spel bevat 102 blokjes. Voor de precieze aantallen en waarden zie bij Scrabblespel.
• Er wordt met twee spelers aan één bord gespeeld. De speelduur van een partij op scrabbleclubs en -toernooien is 90 minuten.

Begin van het spel

• Vóór aanvang van het spel controleren de spelers of alle letterblokjes volgens de voorgeschreven verdeling aanwezig zijn.
• Alle blokjes worden vervolgens in het letterzakje gedaan en goed door elkaar geschud.
• Beide spelers trekken nu één blokje. Wie de letter heeft die het dichtst bij het begin van het alfabet ligt mag beginnen te spelen. De blanco blokjes tellen in dit geval niet mee. Indien beide spelers dezelfde letters hebben, wordt opnieuw getrokken. De getrokken letters worden daarna weer terug in het zakje gedaan.
• De spelers trekken nu elk 7 blokjes, die zij vóór zich op het rekje plaatsen; de overige blokjes blijven in het letterzakje.
• Een speler die (per ongeluk) een blokje teveel heeft getrokken, laat de medespeler - zonder te kijken - een willekeurig blokje van zijn rekje nemen en in het letterzakje terugdoen.

Verloop van het spel

• De eerste speler combineert twee of meer letters tot een woord en plaatst dit, horizontaal of verticaal, op het bord met één van de letters op het middelste vakje (gemerkt met *). Diagonaal gelegde woorden zijn niet toegestaan. Zie ook Ruilregel.
• De speler telt nu zijn punten en noemt het totaal dat vervolgens genoteerd wordt. Dan neemt hij nieuwe letters voor het aantal dat hij op zijn bord heeft gelegd, zodat er weer zeven letters op zijn rekje staan.
• De tweede speler, en vervolgens ieder op zijn beurt, voegt één of meer letters toe aan de woorden op het bord, op die wijze nieuwe woorden vormend.De letters waarmee men speelt, moeten steeds op één lijn op het bord geplaatst worden, horizontaal of verticaal. Ze moeten complete woorden vormen met alle woorden of letters die al op het bord liggen en waar zij onder, boven of naast komen te liggen. De speler krijgt punten voor alle gevormde en/of gewijzigde woorden. Zie ook Ruilregel.
• Nieuwe woorden mogen worden gevormd door:
  - toevoeging van één of meer letters aan een woord dat al op het bord ligt;
  - een woord rechthoekig te plaatsen aan een woord dat al op het bord ligt;
  - het plaatsen van een woord parallel aan een woord dat al op het bord ligt.
• De beurt is beëindigd, door het tellen, noemen en noteren van de punten (en eventueel het noteren van het/de gelegde woord/en); hiermee zijn de letters definitief geplaatst en daarna mogen ze niet meer worden verplaatst of verwijderd.
• In het spel bevinden zich twee blanco blokjes die voor elke gewenste letter gebruikt mogen worden. Als een speler een blanco blokje gebruikt, moet hij aangeven welke letter dit voorstelt en geen van beide spelers mag dit gedurende het spel veranderen. De blanco blokjes mogen gedurende het spel niet door een letter worden vervangen.
• Het is niet toegestaan een beurt over te slaan. Indien de eerste speler - na driemaal te hebben geruild (zie Ruilregel) - geen woord kan vormen, mag in overleg met de jury opnieuw worden gestart met het spel. De reeds verstreken tijd wordt evenwel niet ingehaald, maar gaat in mindering op de maximale speeltijd.
• Bij twijfel of een woord goed is, wordt gebruik gemaakt van de geldende uitgaven van de officiële Scrabble-woordenlijst (SWL), het officiële Scrabble-taalreglement van de SBNL en het NTSV en Van Dale's Groot Woordenboek der Nederlandse Taal.
• Voordat een woord definitief geplaatst wordt mag een speler het aan de jury voorleggen ter goedkeuring. Op landelijke Scrabbletoernooien mogen tijdens een spel ten hoogste 10 woorden per speler worden opgevraagd. Een lijstje met tweeletterwoorden ligt op elke speeltafel.
• De controle van een woord aan de hand van de hiervoor genoemde uitgaven mag in principe niet door de spelers zelf plaatsvinden.
• Strafpuntenregel: Indien een woord, nadat het definitief is geplaatst, onjuist blijkt te zijn of zodanig gelegd dat een onjuist woord is ontstaan, geldt de volgende strafpuntenregeling: bij degene die het woord gelegd heeft, worden de bij die beurt behaalde punten in aftrek gebracht, verhoogd met 20 extra strafpunten. Bij de tegenspeler worden geen strafpunten in aftrek gebracht.

• Ruilregel: Aan het begin van het spel mogen beide spelers desgewenst hun beurt gebruiken om één of meer letters op het rekje ten hoogste drie beurten achter elkaar te ruilen. Voor wie daarna wil ruilen geldt de regel: steeds éénmaal ruilen (aantal letters naar keuze) onder de volgende voorwaarden:
  - bij de voorafgaande beurt is minimaal één letter weggelegd;
  - er moeten 16 of meer blokjes in het zakje zitten.
  De controle hierop gebeurt door de medespeler. Het ruilen gaat als volgt: de te ruilen blokjes worden omgedraaid en eenzelfde aantal nieuwe letters wordt uit het zakje gehaald. Daarna worden de geruilde letters in het zakje teruggedaan.

Puntentelling

• Beide spelers noteren de eigen en de door de tegenstander behaalde scores en eventueel de geplaatste woorden.
• Aan het einde van iedere beurt wordt het behaalde aantal punten genoteerd, ook wanneer dit wegens ruilen nihil is. De puntenwaarde van elke letter staat onderaan het blokje aangegeven. Van het blanco blokje is de puntenwaarde nihil.
• Naast de beurtscore wordt steeds eveneens de totaalscore genoteerd.
• Het aantal punten voor elke beurt is het totaal aantal van puntenwaarden van de letters waarmee en woord is gevormd en/of gewijzigd gedurende het spel, verhoogd met de premiewaarde verkregen door het plaatsen van letters op een premiehokje.
• Premieletterhokje: Een lichtblauw gekleurd hokje verdubbelt de punten van de erop geplaatste letter; een donkerblauw hokje verdriedubbelt de puntenwaarde.
• Premiewoordenhokje: De puntenwaarde van het gehele woord wordt verdubbelt indien één van de letters op een roze hokje komt te staan en wordt verdriedubbeld indien één van de letters op een rood hokje komt te staan. Wanneer één van de letters van een woord gelijktijdig op een premieletterhokje wordt geplaatst, dan telt men eerst de premie voor deze letter alvorens de puntenwaarde van het woord te verdubbelen of verdriedubbelen. Indien een woord wordt gevormd dat 2 premiewoordenhokjes bedekt, dan wordt de totale waarde 2x verdubbeld (= 4x de woordwaarde) of 2x verdriedubbeld (= 9x de woordwaarde).
  N.B.: het middelste hokje van het veld (gemerkt met *) is roze, waardoor het met het eerste woord behaalde puntenaantal wordt verdubbeld.
• De bovengenoemde letter- en woordpremies gelden alleen voor de speler die deze hokjes voor de eerste keer bedekt. In de volgende beurten telt hiervoor alleen de letterwaarde.
• Ook wanneer een blanco blokje op een roze of rood hokje wordt geplaatst, wordt het totaal van de puntenwaarde van het woord verdubbeld respectievelijk verdriedubbeld, ondanks het feit dat het blanco blokje zelf geen puntenwaarde heeft.
• Wanneer men door één plaatsing twee of meer woorden vormt, tellen alle woorden mee. De gemeenschappelijke letter(s) wordt (worden) bij elk nieuw gevormd woord meegerekend, eventueel met de volle premiewaarde.
• Indien een speler alle zeven letters bij één beurt tegelijk plaatst, dan krijgt hij hiervoor 50 punten extra.

Einde van het spel

• Het spel wordt beëindigd wanneer:
  - de van tevoren afgesproken speeltijd is verstreken, óf
  - geen van beide spelers meer in staat is om één of meer letters op het bord te plaatsen, óf
  - één van beide spelers geen letters meer heeft én beide spelers een gelijk aantal speelbeurten hebben gehad.
  Indien één van beide spelers uitsluitend letters heeft die (op enig moment) niet meer op het speelbord kunnen worden geplaatst, dan mag hij deze letters niet meer gebruiken, ook al zou dit door een volgend woord van zijn medespeler mogelijk zijn geworden (het is niet toegestaan een beurt over te slaan). De medespeler mag daarna zijn letters op het speelbord plaatsen, ongeacht het resterende aantal beurten.
• Indien na beëindiging van het spel de spelers nog letters op hun rekje hebben staan, dan wordt hun totaalscore verminderd met het totaal van de puntenwaarden van die letters. Eventueel in het letterzakje overgebleven letters blijven hierbij buiten beschouwing.
  Indien dit door de spelleiding is vereist, dient men het spel ter goedkeuring voor te leggen aan de jury voordat de geplaatste letters worden teruggedaan in het letterzakje en het spel wordt opgeruimd.
• Degene met de hoogste totaalscore is winnaar van het spel.

Bron: Spelreglement Puntenscrabble, wedstrijdscrabble, duplicatescrabble (Uitgave van Scrabblebond SBNL Nederland)